THUPUIBULFÛK (PRINCIPLE)

Thupuibulfûk (principle)

Thil engkim hre vek thei an awm ngai lo; chuvangin i hriat loh apiang hi thil awm lo emaw dawt thu lek emaw ti mai suh. Mi thu sawi i hriat thiam ve loh avang khan dawt sawi an ni kher lo tihna a nih chu. Nimahsela mi hriat lohzâwng sawi \alh kher lo turin invêng \ha rawh. Thil reng reng hi a duhtu, titu leh sawitu an tam avang maiin a dik zâwk ngawt lo. Thudik biru a awm mial thei. I hriat thar apiang kha thu dik chhuak thar a ni chuang lova, finfiah ngei tur thil a awm \hin. Thil thar dawn belh ngai lo khawpa thiam famkim a awm theih loh va, dawng thei lo khawpa bengtla lo erawh a nih theih.

Khawvel inlumlet naran len kawi mai mai theih loh thupuibulfûk (principle) i neih loh chuan i hawina lam apiangah hlawhchhamna i hnaih bîk ang. A letling tlat; khawvel inlumlet naran len kawi mai mai theih loh thupuibulfûk i neih chuan i hawina lam apiangah i hlawhtling thei bîk ang, tih zâwk tur a ni. Hlawhchhamte hi an hlawhtlin teuh tawhzia hre hman lova beidawng tate an ni duh châwk tih a nih kha.

I thupuibulfûk chu nghet leh chiang takin vawng la, tih hlawhtlin chi/theih a ni ngei em tih zawng chhuak rawh. Rang takin ngaihdan siam mai lo la, thudik nia i hriat tawh erawh chu nghet takin vuan ang che. Chu aia dik zâwk i hriat leh hma loh chuan vuan tlat la, tuman an awihsak lo che a nih pawhin thlah hauh suh, thu dik chuan awihtu a mamawh lo; ke a neih avangin a ding reng ang. Tuman hre chhuak dawnin lang lo mah se din chhuahpui zel ang che. Amaherawhchu thu dik nia lang leh finfiah ngei nia kan ngaihte pawh hi a zawnga za chuan a dik vek thei bîk lo tih erawh hriat a \ha. Kawng leh lamah thung chuan thu dik nia i hriat, innghah nana rei tak i lo hman tawh ngei pawh kha a aia dik zâwk i hriat chhuah leh si chuan inthlahrung hauh lovin hawi kirsan ang che.

Tu hnen leh khawia \anga i dawn pawh nise thudik aia hlu a awm lo. Chapona leh mi hmuhsit hlauh avanga \an khawh laklawh ai chuan thudik zâwk avanga thupuibulfûk meuh pawh kalsan hi a huaisenthlâk zâwk.

Ngaihdan siam turin midang kan mamawh ziah kher lo. Mi mal tinah hriatna tawk fang chu pek a ni. Mahni hmaa chhuak chin zelah thil dik leh dik lo kan thliar thei. Mi dangin min tehpui emaw min tehsak emaw kan duh lo fo. Kan teh chhuah erawh kan zawm ziah kher lo. Dik lo chu dik kan tih leh zâwk avanga zawm kan ni chuang lova, dik ti lo chung chung pawhin nuam zâwk emaw hlawk zâwk dawn emawa kan hriat avanga kan tihluih an ni châwk.

Tu hlauh vang emaw, hmaizah vang emawin Thudik chu dik lo ti lo la, dik lo pawh dik ti mai suh. Tu lakah pawh tlaktlum tum avanga dikna hmun i kian lo a nih chuan i thil tih sual chuan a la um pha ang che’nga, A za vaiin, to takin i la rul ang. Dikna \an thei lo khawpa rilru nem lutukin awm lo la; insiam \ha thei lo khawpa rilru khawng leh khauh ni hek suh. I hnung lama kai dumin i hma lam eng hliahkhuh suh sela, nangma kawng daltu i nih loh nan ding lam leh vei lamah thle kawi fo suh ang che.

I dam chhunga pawimawh ber hre chhuak turin \an la la; chumi laka hruai peng theitu reng reng chu hlatsan nghal ang che. Tih tur tam tak i neih zînga a tam zâwk kha i mamawh tak tak ni lo, i insiam chawp, nangmah tihnawktu an ni fo thei. |ul tihzâwng leh mamawh hi thil hrang daih a ni. Harsatna insiam chawp lo turin fimkhur la. Harsatna i tawh hunah erawh chuan tlansan ngai lo la, hneh ngei turin i puanven sawi chhing zâwk ang che.

Hei hi thupuibulfûk, kaihruaitu chu a ni.

Jfakmawĩııı.. 8th Sept, 2007

(H. Joseph Lalfakmawia)

bishop’s college

niipgts

Kolkata